Ar-Ge ve İnovasyon Yönetimi Danışmanlığı

Ar-Ge ve İnovasyon Yönetimi

Araştırma ve geliştirme – Ar-Ge bir şirketin kendi bünyesinde kullanmak veya satmak üzere yeni ürün, hizmet, teknoloji veya sistemler oluşturmak için çalıştığı süreçtir. Ar-Ge faaliyetleri genellikle şirket karlılığını arttırmak amacıyla yapılır.

Ar-Ge deyince akla öncelikle teknoloji ve ilaç sektörleri gelir. Ancak endüstride bunun aksini kanıtlayan binlerce örnek yer alır (Silic isimli kendi kendini temizleyen tişört – Aamir Patel-, Beşamel Sos – Catherine de Medici, 1519-1589-). Her sektörden ve her büyüklükte şirket Ar-Ge faaliyetleri gerçekleştirebilir.

Firmalar Ar-Ge faaliyetlerini genellikle kendi bünyelerinde yaparlar. Bunun dışında danışman ve üniversite işbirlikleri ülkemizde çok yaygın olmamakla birlikte, Ar-Ge faaliyetleri proje bazlı ya da tam zamanlı olarak tercih edilir. Özellikle çok uluslu şirketlerde her 3 durum eş zamanlı tercih edilebilir. Yine çok uluslu şirketlerde   Ar-Ge departmanı bir başka ülkede yer alabilir. Bu durum firmanın farklı yeteneklerden yararlanma ve dış pazar ihtiyaçlarını daha yakından analiz etme fırsatı sağlar.

Ar-Ge konusunda tüm dünya da kabul görmüş kılavuz “Frascati Kılavuzu”dur. OECD ülkelerinin deneyiminden yararlanılarak, uzmanlar tarafından hazırlanan ve güncellenen Frascati Kılavuzu’nda bulunan bilim, teknoloji ve yenilik terim/kavramlarının tanımları ülke içinde ve ülkeler arasında dil birliğinin sağlanmasında, standartların oluşmasında çok önemli bir işlev üstlenmiştir. Frascati Kılavuzu’na göre bir çalışmanın Ar-Ge faaliyeti olabilmesi için aşağıdaki kriterleri sağlaması gerekir.

  • Orijinal/ Yeni,
  • Belirsiz,
  • Yaratıcı,
  • Sistematik,
  • Transfer Edilebilir ve Yeniden Üretilebilir

Neden Ar-Ge?

  • Mevcut ve gelecek piyasa beklentilerine cevap verecek ürün, hizmet, teknoloji üretmek,
  • Üretim sektöründe sürekli güncellenen 3 temel hedef konusu; kalite, maliyet ve zaman konularında iyileştirmeler,
  • Organizasyonun ihtiyacı olan yeni teknolojileri transfer etmek ve uyumunu sağlamak,
  • Bilimsel bilgiyi ticarileştirebilecek şekle dönüştürmek.

Yaratıcı Düşünce

Üretim ve hizmet sektöründe en kısa zamanda, minimum maliyetle beklenen kalitede ürün ya da hizmet üretmek temel amaçtır. Dolayısıyla yapılan işin maksimum seviyede katma değerli olması hedeflenir. Katma değerli olmayan her aktiveden kaçılır. Dolayısıyla katma değersiz her faaliyetin üzerine israf avcılığı ile gidilir. Katma değer ise tanımlanan işin amacına direk hizmet eden faaliyetlerdir.

Ar-Ge süreçlerinde ise elde edilen her bilgi, ortaya çıkan her fikir değerdir. Ticarileştirilemeyen fikirler daha iyi fikirlere alt yapı oluşturur. Farklı bakış açıları kazandırır. Yaratıcılık, gördüklerimizin ve yaşadıklarımızın doğru sentezlenmesiyle hayat bulur. Dolayısıyla ortaya atılmış her kötü fikir Ar-Ge Uzmanı’ na yaratıcı bir düşünce için malzeme olur. Ar-Ge Uzmanı çeşitli tekniklerle bu düşünceyi alır, analiz eder, büker ve yaratıcı yeni fikirler ortaya koyar.

İnovasyon tarihinde ticarileştirilmemiş ya da ömrü maliyetini karşılamayacak kadar kısa sürmüş binlerce proje gerçekleşti ve gerçekleşmeye devam edecek. Tıpkı tabiatın yeni türleri denemesi ve çok büyük bir bölümünün neslinin tükenmesi gibi.

Bir yeniliğin kar edebilmesi için müşteriler tarafından tercih edilir olması şart olduğu için Ar-Ge çalışmaları iç ya da dış müşteriden bağımsız yapılamaz. Her inovasyon fikrinin hayata geçirilmesi ve uzun yıllar kullanılması mümkün olmayacağı bir gerçektir. Yine de Ar-Ge Uzmanlarının olabildiğince fazla sayıda fikir üretmesini bekleriz. Potansiyel kullanıcıların ihtiyacı olmayacak ürün ya da sistemler, organizasyona kar getirmeyeceğinden fikir aşamasından uygulamaya geçişten önce bu açıdan değerlendirilmelidir.

Ar-Ge Faaliyetleri

Ar-Ge kavramı 3 temel faaliyet türünü içerir;

Temel Araştırma

Herhangi bir özel uygulama ya da kullanım göz önünde bulundurulmadan yapılan gözlemsel ve deneysel araştırmalardır. Temel araştırma, hipotezleri, teorileri, süreçleri ve ilişkileri bir takım araçlarla analiz eder. Üniversiteler ve devlet kurumları gibi ticari şirketlerde an itibariyle bilinen, potansiyel ya da gelecekte oluşacak problemlere çözüm bulmak amacıyla Temel Araştırma yaparlar. Her temel araştırma kısa süre içinde doğrudan ticarileştirilemeyebilir. Bilimsel yayınlar genellikle Temel Araştırmalar’ dan beslenir.

Temel Araştırma çalışmaları için; Veri Analizi, İstatistik, DOE, ANOVA, Hipotez Testleri gibi konularda uzmanlaşmak, Ar-Ge Ekibi’ ne yetkinlik kazandırır ve derinlere inme fırsatı sağlar.

Uygulamalı Araştırma

Uygulamalı araştırma, Temel araştırmadan farklı olarak yeni bilginin edinilmesi ve pratik uygulaması amacına yönelik gerçekleştirilen çalışmalardır. Bu araştırma esnasında amaç yalnızca bilgiyi edinebilmek değil, edinilen bilgiyi pratik bir uygulama biçimine de sokabilmektir. Temel araştırmalardan elde edilen bilgiler kullanılarak, mevcut proseslerde iyileştirme, problem çözme ya da yeni metotlar oluşturma Uygulamalı Araştırmanın konuları arasındadır.

Doğa bilimleri, tecrübeler, gözlemler ile elde edilen bilgiler türetilerek yeni uygulama fikirleri yaratılır. Tarihteki birçok inovasyon sahibinin belleğinden türemiştir. Tüm insanlığın genlerine kodlanmış yaratıcılık bellekten beslenir. Tüm mucit ve kaşifler mutlaka kendilerinden öncekilerin eserlerinden esinlenmişlerdir.

Ar-Ge Ekibinin, yaratıcı düşünce ile problem çözme için kılavuzluk eden ARIZ/TRIZ tekniğini yönetebiliyor olmaları bu aşamada etkinliklerini arttıracaktır.

Deneysel Geliştirme

Deneysel geliştirme, araştırma ve pratik deneyimlerden elde edilen bilgilerden yararlanan ve yeni ürünler/ süreçler üretmeye ya da mevcut ürünleri/ süreçleri geliştirme amaçlı ek bilgiler üretmeye yönelik sistematik çalışmalardır.

Deneysel geliştirme “ürün geliştirme” sürecinin tamamı değil muhtemel bir parçası olarak düşünülmelidir. Örneğin; otonom araçlar için yeni bir sensör tasarlıyoruz. Bu sensörün araç üzerinden test edildiği aşama Deneysel Geliştirme olacaktır. Tabi ki arge kriterlerine (Orijinal/ Yeni, Belirsiz, Yaratıcı, Sistematik, Transfer Edilebilir ve Yeniden Üretilebilir) uymak koşuluyla. Test sonucunda elde edilen çıktılar bir sonraki uygulama fikrinin girdileri olabilir. Sonuçlar negatif ya da pozitif olabilir. Ayrıca test sonuçlarından yola çıkılarak yeni uygulamanın bir ileri aşaması hakkında teknik tavsiyeler bu aşamada oluşabilir.

Ar-Ge Danışmanlığı kapsamında bu aşamada teknik bilgi ile birlikte analitik yaklaşımlar için ARIZ/TRIZ, DOE, Response Surface, ANOVA gibi teknikler kullanılır.

5 Aşamada Ar-Ge ve İnovasyon Yönetimi

Ar-Ge Danışmanlığı; firma faaliyet kapsamına bakılmaksızın öncelikle firmada İnovasyon kültürünün yerleştirilmesi ile başlar. Bu kapsamda;

1. Aşama: İş ve Dış Müşteri İhtiyaçları Araştırılır (VOC, VOB)

Ekibin enerjisini doğru yöne odaklayabilmek yapılacak iç, dış ve potansiyel müşteri ihtiyaçları analizi için sorumluluklar oluşturulur. Bu aşamada hem içerde hem dışarda iletişim kanalları oluşturulur. Bunlardan bazıları;

  • Kano diyagramı,
  • Anketler,
  • Müşteri ziyaretleri,
  • Fuar seminer gibi dış etkinliklerin takibi,
  • Benchmark,
  • Yönetim gözden geçirmeler.

 

2. Aşama: Darboğaz ve Maliyet Analizleri

İşletmelerde üretim hızını belirleyen prosesler dolaylı olarak en yüksek israf maliyetlerine sahiptirler. Bu proseslerde yaşanan tüm aksaklıklar ürünün çevrim zamanına direk etki eder. Dolayısıyla gelişim için öncelik bu proseslere verilir. Süreçlerdeki darboğaz ve iyileştirme fırsatları en güncel haliyle sahaya çeşitli yollarla yayınlanır;

  • Ürün yada hizmet oluşumunda direk yada endirekt maliyetler ilan edilir ve Ar-Ge ekibi iyileştirme havuzundan ilişkili projeleri seçer.
  • Operasyonel bölümlerle periyodik toplantılar ile güncel darboğaz süreçler ortaya konur
  • Dönemsel (örnek; aylık) maliyet raporlarının analizleri ile fırsat bilgileri sahaya aktarılır.

 

3. Aşama: İnovasyon Sorumluları Belirlenir

Ülkemizde ve dünyada Ar-Ge faaliyetleri belli dönemlerde teşvikler verilir. Arge faaliyetlerine ait maliyetlerin firma üzerindeki yükünü azalttığı gibi birçok firmayı harekete geçirir. Firmalar teşvik takibini kendi içinde takip edebileceği gibi bunun için özel danışmanlarla da çalışabilir (Gemba Akademi Ar-Ge Danışmanlığı bu hizmeti kapsamaz).

 

4. Aşama: Yeni fikirlere ve değişime uygun iş ortamı yaratılır.

Ar-Ge faaliyetlerinin şirket ihtiyaçları ile örtüşmesi için tüm çalışanların katkısını almak ve bölümler arası iletişim kanalları oluşturmak kaçınılmazdır. Tüm firma çalışanları inovasyon konusunda eğitimlerle desteklenir ve ayrıca teşvik edilir.

  • İnsan Gelişimi
  • İnovasyon Takımları,
  • Öneri Sistemleri,

 

5. Aşama: Uzmanlaşma

Bu aşamada Ar-Ge Uzmanları proje bazlı eğitimlerini alırlar. Arge Danışmanları bu aşamada proje sürecince ilgili araçların kullanımında ekiplere destek verir.

  • ARIZ: TRIZ tekniklerinin kullanımında bir standart olarak ortaya çıkan ARIZ (Yaratıcı Problem Çözme Algoritması) ile 9 temel adımla inovasyon süreci yönetilir. Ekipler 4-6 kişilik gruplar halinde çalışır.
  • Veri Analizi: Daha çok çıkarımsal istatistik metotları kullanılarak iş modelleri, karar mekanizmaları oluşturulur.
  • DOE: Bir süreç yada sistemin girdilerinde değişiklik yapılarak çıktıların gözlenmesi ve analiz edilmesidir. Ürün ve süreç geliştirmede deneysel çalışmalar önemli rol oynar. Bir yada birkaç parametre değişikliğini gerçekten uygulayarak sonuçları uzun süre izlemek yerine, girdi çıktı ilişkileri simule edilerek optimizasyon çalışmaları yapılır.

Ar-Ge Danışmanlığı; ilk 3 adımda süreç sahipleriyle altyapının gözden geçirilmesi ve iyileştirilmesi üzerine yoğunlaşırken 4 ve 5. aşamalarda eğitim ve sonrasında uygulama ağırlıklı devam eder. Danışmanlarımız ekiplere proje yönetimi desteği verirken, İnovasyon Teknikleri (ARIZ, Veri Analizi, DOE) yönetimine hakim Proje Liderlerinin yetişmesi de öncelikler arasında yer alır.